Kwaliteit onderwijs en onderzoek centraal in nieuwe branchecode hogescholen

Het is goed om te lezen dat de branchecode HBO expliciet meer aandacht vraagt voor de "maatschappelijke opdracht" en de versterking van de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek.

Het realiseren van kwalitatief hoogwaardig onderwijs en onderzoek onder eindverantwoordelijkheid van het College van Bestuur is de belangrijkste taak voor een hogeschool anno 2013. Alle overige activiteiten en processen binnen een hogeschool zijn een afgeleide van deze primaire taak. De Raad van Toezicht toetst of de realisatie van dat onderwijs- en onderzoekaanbod leidend is geweest in relatie tot de andere bedrijfsprocessen binnen een hogeschool. Dat is de essentie van de nieuwe branchecode Goed Bestuur waar de 37 hogescholen in Nederland unaniem mee hebben ingestemd. De code wordt deze week door de Vereniging Hogescholen, de brancheorganisatie van de hogescholen in Nederland, aangeboden aan minister Bussemaker van Onderwijs. Bron: zie hier het volledige artikel - Vereniging Hogescholen.

In de brachecode staan een paar zeer goede aanwijzingen om de maatschappelijke opgave, kwaliteit van onderwijs en onderzoek ter hand te nemen. In de preambule staat een informatieve historische opsomming over de vorming van het HBO als zelfstandige stichtingen en de bijbehorende ontwikkeling van bestuur en toezicht. Nieuw in de branchecode is de aandacht voor de maatschappelijke opgave (punt 9 in de preambule): de eigen missie, visie en doelstellingen als leidend principe voor de prestaties. Hieronder een aantal quotes uit de brachecode. Volgens mij kunnen we hier alleen maar blij van worden dat de Brachecode HBO beter gaat aansluiten bij de primaire opgave van het HBO: onderwijs en onderzoek!

Goed onderwijs kwalificeert studenten voor de arbeidsmarkt én geeft hen de instrumenten mee om zich blijvend te ontwikkelen, een attitude ook die ontwikkeld moet worden vanaf de eerste dag dat studenten in het hbo actief zijn.

Dit sluit prachtig aan bij de kern van SLB en het lectoraat Persoonlijk Leiderschap!

Het is tegelijkertijd een opdracht voor het hbo om vorm en inhoud te geven aan het leven lang leren door het verzorgen van een actueel en divers aanbod van cursussen en opleidingen dat afgestudeerden ondersteunt in hun loopbaan."

De opgave voor onze deeltijd en cursorsich aanbod!

Maar met het verzorgen van onderwijs alleen kunnen de hogescholen niet volstaan: goed onderwijs is alleen mogelijk als het is verbonden met de nieuwste kennis. Voor het leggen van die verbinding doen de hogescholen aan praktijkgericht onderzoek, onderzoek dat met een oplossingsgerichte insteek de vragen en ambities van bedrijven, instellingen en andere maatschappelijke organisaties als uitgangspunt neemt. Goed onderzoek voedt zo voortdurend het onderwijs met de nieuwste kennis en inzichten.

Koren op de molen voor onze lectoraten!

Mijn eigen conclusie is dat het goed is dat onze eigen HBO Vereniging de branchecode heeft aangescherpt ten gunste van de primaire opdracht: onderwijs en onderzoek passend bij onze eigen maatschappelijke opgave.

Volgens mij past dit geheel in de lijn van het door de NHL ingezette beleid: focus op kwaliteit van onderwijs & onderzoek, studiesucces en marktpositie. Daarnaast past het naadloos bij de door het instituut Economie & Management geformuleeerde missie: onze klanten te laten groeien in hun competenties door een persoonlijke en praktijkgerichte benadering.

Egon van der Veer
Directeur Instituut Economie en Management
NHL Hogeschool

Duits Onderzoek versus Nederlands Onderzoek

 Duits vernuft door volharding http://bit.ly/12pptFN @ScienceGuide.

In het genoemde AWT rapport http://bit.ly/YceCIG staat een mooi overzicht van het Duitse R&D beleid. Hieruit kan een vergelijk worden gemaakt met de Nederlandse R&D beleid.

Enkele opvallende verschillen welke in het ScienceGuide artikel staan, maar welke ik wel lees noem ik hieronder. Hierbij meld ik bij voorbaat dat mijn mening subjectief is en wordt gevormd door mijn ervaringen in toegepast R&D (KPN Research, TNO ICT) en praktijk onderzoek (NHL Hogeschool).

Als eerste valt het grote verschil van private investeringen in R&D op. Als reden worden o.a. genoemd het grote aantal industriële bedrijven in de Duitse economie. Veel bekende globale spelers (auto, medical, elektro, machines) maar ook de grote familiebedrijven (Hidden Champions). Deze laatste missen wij in het topsectorenbeleid van NL!

Wat als tweede opvalt is de grote hoeveelheid onderzoeksinstituten buiten de universiteiten. Uit de cijfers blijkt ook dat deze instituten veel geld vanuit de bedrijven weten aan te trekken. Vergelijkbaar met TNO binnen NL.

Wat niet in het rapport naar voren komt maar wel impliciet uit de cijfers te lezen is is dat het Duitse bedrijfsleven veel meer doet aan toegepast onderzoek. Of vanuit hun eigen R&D centra (de multinationals) of samen met het HO en onderzoeksinstituten. De Duitse fundamentele instellingen voelen daarbij een grotere verplichting om het onderzoek naar de bedrijven en instellingen te brengen. NL lijkt beter in wetenschappelijk onderzoek (o.a. gemeten via publicaties) maar minder in het valoriseren met bedrijven en instellingen zoals TNO!

Opvallend is tevens dat de Duitse regering haar innovatie ophangt aan maatschappelijke thema's van de toekomst (energie, gezondheid, mobiliteit, veiligheid en communicatie), allemaal met verbindingen naar "key technologies". Een iets meer maatschappelijke & toekomstige focus dan het Nederlandse topsectorenbeleid. wat erg kijkt naar de huidige sterktes. Hiermee sluit Duitsland goed aan bij het EU beleid (Grand Challanges)!

Cultureel gezien hechten onze oosterburen meer maatschappelijk belang aan een goede technische opleiding dan wij in Nederland. Hierdoor kiezen leerlingen dan ook eerder voor een technische opleiding in het VO, MBO en dus uiteindelijk in het HO. Ook binnen de bedrijven hebben technisch geschoolde medewerkers een hoog aanzien, zie ook het aantal managers / directeuren met een technische opleiding en doctoraal!

Mijn (gekleurde) conclusie:
Wij (NL) dienen ervoor te zorgen dat we meer R&D uitlokken in de samenwerking tussen onderwijs, onderzoeksinstellingen en bedrijfsleven. Deze R&D moet meer gericht zijn op praktijkgericht onderzoek en toegepast onderzoek zodat bedrijven en clusters van bedrijven directer kunnen profiteren van de opgedane inzichten in hun innovaties.

Als ons dit lukt zal het aanzien van het technische vakgebied in bedrijven en opleidingen vanzelf toenemen!

Begrotingen VS versus EU

Het is mooi dat de "Fiscal Cliff" is afgewend, of niet!


De begroting van de VS laat al enige jaren een groot begrotingstekort zien van ca. 1000 miljard dollar. Dit is tussen de 6 en 7% van de totale begroting van de VS. Daarbij is de totale staatsschuld afgelopen jaren opgelopen tot ca. 100% van het bruto binnenlands product (bbp). Geen mooie cijfers en vooruitzichten dus. Het gevolg van het gevoerde beleid is wel dat er sprake is van economische groei van 1 a 2%!

Binnen de EU is de situatie niet veel beter. Alhoewel de grote economieën zoals Duitsland, Engeland en Frankrijk betere cijfers laten zien dan de VS. De begrotingstekorten in de EU zijn lager en de totale schuld lijkt meer onder controle. De meeste EU landen hebben dan ook een strak beleid gevoerd m.b.t. het tekort en de totale staatschuld. De EU richtlijnen zijn immers een maximaal tekort van 3% en een totale schuld van ca 60% bbp. Het gevolg is echter wel weinig economische groei en de meeste EU landen!

Aan beide aanpakken zitten voordelen en nadelen. De voordelen voor de VS consumenten op korte termijn zijn economische groei. De nadelen zijn echter op de lange termijn hogere schulden voor de volgende generatie en eventuele hogere rente op de staatschuld, zie waarschuwingen van bijvoorbeeld Moody's. De EU heeft directe nadelen door het beleid zoals geen economische groei of zelfs recessie. Het voordeel is echter dat op lange termijn meer groei mogelijk is door minder schuld en lage rentelasten.

Het is daarom jammer dat de politiek geen lange termijn afspraken kan maken met de bevolking, met name voor de toekomstige generaties. Dan zouden we kunnen afspreken om in slechte tijden meer uit te geven en in goede tijden te sparen (of af te lossen). Historie leert echter dat dit een utopie is.

Er rest dan ook maar 1 conclusie: je huishoudboekje moet ten alle tijden op orde zijn. Wat dat betreft ben ik voorstander van het EU beleid (max 3% begrotingstekort en 60 % staatschuld van het bbp). Hoe jammer dat ook is voor de huidige generatie waartoe ik zelf behoor, het is de enige manier voor goed rentmeesterschap voor de toekomstige generatie! En daar gaat het ten slotte om in de maatschappij.

Ik hoop dan ook dat de regering van de VS en de EU landen doorpakken zodat er een mooie toekomst is voor onze kinderen.

Egon van der Veer
Diecteur instituut Economie en Management
NHL Hogeschool